Konuşmacılar
Açıklama
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı kronik hastalığı olan yaşlı bireylerde sağlık okuryazarlığı, kronik hastalığa uyum ve kırılganlık arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.
Yöntem: Kesitsel türde olan araştırma, Kasım 2023-Ağustos 2024 tarihleri arasında Türkiye’de bir Devlet Hastanesinde gerçekleştirildi. Dahil edilme kriterlerine uyan 398 katılımcı çalışmaya dahil edildi. Veriler anket formu aracılığıyla yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı. Anket formunun içeriğinde yaşlı bireyleri tanımlamaya yönelik soruların yanı sıra, Kronik Hastalığa Uyum Ölçeği, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 ve FRAIL Ölçeği yer aldı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi ve multinominal lojistik regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Yaşlıların %62,1’i (n=247) evli ve%33,9’u (n=135) ilkokul mezunudur. %39,4’ünün (n=156) bir adet kronik hastalığı vardır. Kronik Hastalıklara Uyum ölçeği ortalaması puanları 79,69±16,20 olup, %46’sı (n=183) yetersiz sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip ve %53,8’i (n=214) kırılgan, %32,7’si (n=130) kırılganlık öncesi dönemdedir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre; Kronik Hastalıklara Uyum ölçeği ile Frail ölçeği puanları arasında negatif yönlü ve orta düzeyli (r=-0,385, p<0,001); Kronik Hastalıklara Uyum ölçeği ile Türkiye Sağlık Okuryazarlığı skorları arasında pozitif yönlü ve orta düzeyli(r=0,425, p<0,001); Frail ölçeği puanları ile Türkiye Sağlık Okuryazarlığı ölçeği puanları arasında negatif yönlü ve orta düzeyli (r=-0,356, p<0,001) bir ilişki bulunmaktadır. Ayrıca lojistik regresyon analizi sonucuna göre ise; yaşlıların Kronik Hastalıklara Uyum ölçeği puanları arttıkça normal grupta olma olasılıklarının frail grubunda olma olasılıklarından 1,113 (1/0,898) kat daha fazla olduğu belirlendi.
Sonuç: Çalışma sonuçlarına göre kişilerin kronik hastalığa uyumları arttıkça sağlık okuryazarlığı düzeylerinin arttığı ve kırılganlık oranlarının azaldığı görüldü. Buna göre yaşlıların kırılganlık oranlarını azaltmak için kronik hastalığa uyumu arttıran ve sağlık okuryazarlığını geliştirmeyi hedefleyen müdahalelerin yapılması önerilmektedir.
